Akalazya, yemek borusunun mideye geçişi sağlayan alt özefagus sfinkterinin gevşemesinde oluşan bir bozukluktur ve buna bağlı yutma güçlüğü ile karakterize bir hastalık durumudur. Hastalık sinir hücrelerinin kaybından kaynaklanır.

Akalazya Nedir?

Akalazya özefagusu (yemek borusu) etkileyen bir hastalıktır, yemek borusunun mide tarafındaki alt özefagus sfinkteri denilen kaslardan oluşmuş fizyolojik yapının gevşemesinde oluşan bozukluk nedeniyle katı ve sıvı besinlerin mideye kolayca geçişi sağlanamaz ve bu nedenle yutma güçlüğü yaşanır. Burada patoloji sinir hücrelerinin fonksiyon kaybı ya da sinir hücrelerinin görülmemesidir.

Akalazya olan çocuklar yedikleri yiyecekleri yemek borusundan mideye yeterli geçemez, bu nedenle özofagus genişler, yemek borusunun alt ucundaki kaslar gevşeyemediği için yemekler bu bölgede birikir. Akalazyası olan çocukların beslenme yetersizliğine bağlı beslenme bozuklukları, göğüs ağrısı ve solunum problemleri olur.

 

Akalazyanın Sebebi Nedir?

Sebep kesin olarak bilinmemektedir. Ancak bazı parazit ve virüslerin neden olabileceği, ya da otoimmuinitenin (savunma sistemimizin kendi doku ve hücrelerimizi düşman gibi algılayıp saldırması) yol açabileceği düşünülmektedir.

Akalazya nadir görülen bir hastalıktır. Her 100.000 kişiden 1 kişi bu hastalığa sahiptir. Akalazya her yaşta görülebilir. Hatta yenidoğan bebeklerde bile görülebilir. Ancak yaş arttıkça hastalığın görülme sıklığının da arttığı gözlenmektedir.

Akalazyanın Tipleri Var mı?

Yüksek çözünürlüklü manometre ile akalazya üç tipe ayrılır.

• Tip I; Klasik Akalazya
• Tip II; Kompresyonun eşlik ettiği Akalazya
• TİP III; Spastik Akalazya. Çocuklarda görülenlerin çoğu bu tiptir,

Hastalığın takip ve tedavisinde (tedaviye yanıtta) hastanın hangi tip olduğu önemlidir.

Akalazya Belirtileri Nelerdir?

Akalazya semptomları yavaş yavaş gelişen bir hastalıktır. Bu nedenle tanı koymak güçleşebilir ve gecikebilir. Akalazya hastalığının belirtileri arasında şu gibi şikayetler görülebilir;

• Yutma güçlüğü; hem katı hem de sıvıları yutamaz.
• Gıdaların ağıza geri gelmesi
• Göğüste ağrı veya yanma hissi
• Yemek sonrası öksürük
• Kilo kaybı
• Hırıltılı Solunum
• Geğirme
• Göğüste dolgunluk hissi

Akalazya Hastalığının Tanısı Nasıl Konur?

Tanı hikaye ve fizik muayene ile konur ve bazı testler ile doğrulanır.

1. Özefagogram (Baryumlu özefagus grafisi); Bu yöntemle özofagusun anatomisi ve hareketleri görüntülenir. Özofagus alt uçta kuş gagası görünümü mevcuttur. Ancak hastalığın erken aşamasında özofagus genişlemediği için tanı atlanabilir. Çekilen bu grafide yemek borusunun genişlediği görülebilir. Erişkinlerde bu genişlemeye göre hastalık 3 evreye ayrılır;
   
   Evre I (minimal): Yemek borusu çapı <4 cm
   Evre II (orta): Yemek borusu çapı 4-6 cm
   Evre III (ileri): Yemek borusu çapı> 6 cm

   

    

2. Endoskopi
   Ucu kameralı esnek bir cihaz yardımıyla yemek borusu ve mideye açılan kapakçığın doğrudan incelenmesidir. Endoskopi bulguları; genişlemiş özefagus, Özofagus alt uçta gıda artıkları ve özofajit bulgusu, kapalı özofagus alt ucu, ancak endoskop buradan mideye rahatça, takılmadan geçer.

   

    

3. Manometri
   Yemek borusunun basıncını ölçen bir yöntemdir. Yemek borusunun sıvı veya katı gıdalara uyguladığı basınç miktarını ölçmeye yardımcı olur. Manometri, yemek borusuna ve oradan da mideye gönderilir. Bu test ilgili kasların kasılmalarındaki basınç artışını gösterebilir. Akalazyayla ilgili başlıca bulgular;

• Özofagus alt uç basıncında arma
• Özofagus alt uçta gevşeme yetersizliği
• Özofagustaki kasılmaya bağlı kasılma hareketlerinin olmaması

 

Akalazya Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?

Akalazya hastalığının tedavisi hastanın yaşı, kliniği, ve hastalığın derecesine göre farklı yaklaşımlar içerir. Hastalığın dilatasyon (genişletme) sonrası tekrarlama ihtimali yüksektir.

1. Medikal Tedavi; Hastalığın erken aşamalarında uygulanabilir. Nitrat grubu ve kalsiyum kanal blokerleri ilaçlar tercih edilebilir. Ancak başarı oranı düşük, tekrarlama oranı yüksektir. Cerrahi yapılamayan ya da hastalığın tekrarladığı hastalarda kullanılabilir.

2. Pnömatik dilatasyon: Hekim tarafından bir endoskop yoluyla yemek borusunun içine bir balon gönderilerek, yemek borusu ve mide arasındaki kapakçıktan geçirilir ve daha sonra şişirilir.

 

Endoskopik dilatasyon özofagus alt ucu 30-40 mm çapındaki balonlarla yapılır. Başarı oranı yaklaşık %70 tir. Başarısız olunduğunda işlem tekrarlanabilir. Dilatasyonun başarısız olduğu hastalarda cerrahi yapılır.

Balon Dilatasyonun Komplikasyonları Var mı?

Evet var. Başlıca komplikasyonlar;

• Özofagus perforasyonu
• Gastro Özofagial Reflü; bu komplikasyon cerrahi işlemde daha yüksek görülür.
• İşlemin başarısız olması

Enjeksiyon: Özofagus alt uçtaki kasların kasılmasını engellemek için endoskopik olarak Botox enjeksiyonu yapılır. Bu yöntemde hastalığın erken aşamasında ve cerrahi sonrası tekrarlayan hastalarda tercih edilir ve tekrarlama ihtimali yüksektir. Enjeksiyonun etkisi 6-12 ay sürer daha sonra tekrarlar.

Enjeksiyon ve Dilatasyonuygulamasının başarı oranı cerrahiye göre daha düşüktür. Ayrıca özofagus alt uçta enflamasyon ve fibrozis yaprak daha sonra yapılacak cerrahi işlemi güşleştirir.

 

Cerrahi ( Heller Myotomi); Mide ve yemek borusu arasındaki kapağı genişletmek ve gevşetmek için yapılan ameliyatlara miyotomi denir. Miyotomide, bu kapağın bazı kasları kesilir. Bu tip cerrahi işlemler genellikle akalazya semptomlarından uzun süreli rahatlama sağlar. Başarı oranı yüksektir. Ameliyat açık ya da kapalı (Laparoskopik) yapılabilir.

Genellikle çocuklarda yapılan özefagusun 2.5-5cm üzerine kadar uzanan distal özefageal ve mide girişine 1-2 myotomi ile birlikte GER’ü önlemek için funduplikasyon dediğimiz anti reflü ameliyatı da yapılır.

 

Heller Miyotomi Laparoskopik Olarak Yapılabilir mi?

Evet yapılabilir. Ancak tecrübesiz kişiler tarafından yapıldığında ameliyat süresi daha uzun olabilir ve mortalite ve morbiditesi yüksek olabilir.

Laparoskopik (Kapalı) Ameliyatın Açık Ameliyata Göre Aavantajları Var mıdır?

Evet var başlıca avantajları aşağıda sıralanmıştır;

• Daha az ağrı
• Daha az kanama
• Daha az enfeksiyon
• Daha az ameliyat izi hatta hiç iz kalmaması
• Daha kısa hastanede yatış
• Daha hızlı ve daha kolay iyileşme
• Daha çabuk günlük aktiviteye dönüş

Laparoskopik (Kapalı) Heller Miyotomi Ameliyatı Nasıl Yapılır ?

Karna açılan minik deliklerden karın içerisinde geniş bir alan oluşması için karın içerisine karbondioksit (CO2) gazı verilerek karın şişirilir. Karından biri göbek deliğinden olmak üzere 3 adet 0,3-1 cm genişliğinde ciltteki uygun yerlere kesiler yapılarak yeni tüpler yerleştirilir. Bu yeni eklenen tüplerin içerisinden “uzun cerrahi aletler” yerleştirilerek planlanan ameliyat gerçekleştirilir.

Ancak unutulmamalı ki etkin olmayan kişiler tarafından yapıldığında Laparoskopi daha ciddi komplikasyonlara neden olabilmektedir.

Heller Miyotomi Ameliyatı Öncesi Neler Yapılır?

Her şeyden önce iyi bir hikaye alınmalı ve genel bir fizik muayene yapılmalıdır. Daha sonra süreç, yani ameliyat öncesi, ameliyat süreci ve sonrası ile ilgili aile (anne ve baba) iyi bilgilendirilmelidir. Çocuk büyükse buna çocuk da dahil edilir. Bir takım testler yapılır, bu testler genel olmayıp hastaya göre belirlenir. Hasta anestezi uzmanı tarafından da görülür, yaşanacak anestezi süreci ile aile ve çocuk bilgilendirilir. Hasta ameliyat öncesi 4 saat aç bırakılır.

 

Heller Miyotominin Komplikasyoları Nelerdir?

• Özofagus ve mide perforasyonu
• Kanama
• Gastro Özofagial Reflü
• Hastalığın tekrarlaması
• Enfeksiyon en sık görülen komplikasyonlarır.

Açık ya da Laparoskopik Miyotomi Ameliyatı İle Birlikte Anti Refli Ameliyatı Gerekir mi?

Evet gerekir. Çünkü bu hastalarda ameliyat sonrası yüksek oranda Gastroözofagial reflü görülür. Ancak doğru anti reflü ameliyatı seçilmeli. Pariyel Funduplikasyonlar ve miyotomi alanınını kapatmayacak yöntemlerinin başarı oranı yüksek komplikasyon oranı düşüktür.

 

Akalazya Tedavisinde Etkin Yöntemler Hangisidir?

En etkili 2 tedavi yöntemi balon dilatasyonu ve cerrahidir ( laparoskopik heller miyotomisi ve parsiyel funduplikasyon). Başarı sonuçları cerrahi tedavide en yüksektir. Cerrahi tedavi ile %85-%100 oranında yutma güçlüğü tamamen kaybolur.

Akalazya Tedavi Edilmez İse Ne Olur?

• Hastanın kilo alamaması ve zayıflaması
• Yetersiz beslenmeye bağlı malnütrisyon
• Yeterli enerji alınamamasına bağlı yorgunluk ve günlük aktivitenin yerine getirmede isteksizlik, halsizlik ve yorgunluk
• Vitamin ve minerallerin yetersiz alımına bağlı komplikasyonlar
• Kusmaya bağlı sık akciğer enfeksiyonu

Akalazya Tedavi Edilmezse Kanser Gelişir Mi?

Uzun süreli (erişkin yaşlarda) takiplerde Özofagus alt uç kanserinin normal kişilerden daha yüksek olduğu gösterilmiştir.

POEM (Per- Oral Endoskopik Miyotomi) Nedir, Nasıl Yapılır ?

Endoskopik olarak ağızdan girilerek özofagus alt uç ve mide kaslarının ameliyatsız olarak kesilmesidir. Son yıllarda uygulamaya girmiş bir yöntemdir.

İlk sonuçları başarılı olup uzun süreli sonuçları bilinmemektedir. Antireflü yapılmadığı için reflü görüle ihtimali yüksektir. Ayrıca çocuklarda ki bilgi ve tecrübe yetersizdir.

 

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mulaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.