Bebek ve Çocuklarda Over Kistleri

Kist Ne Demek?

Kist kabaca içi sıvı dolu kesecik demektir.

Over (Yumurtalık) Kisti Ne Demektir, Nasıl Oluşur?

Over kistleri germ hücrelerinin (oosit) epitel hücreleri (folekül hücreleri) ile çevrelenmesi ile oluşur. Bu kistler normalde overlerde doğal olarak da bulunurlar ve çok küçüktürler, ancak büyür ya da birleşirlerse o zaman patolojik hal alırlar. Doğal Kistler oluşur ve kaybolur. Eğer kaybolmaz ya da birleşirlerse kistik hastalıklar oluşur.

 

Çocuklarda Over Kistleri Kanser Midir ya da Kansere Dönüşür mü?

Kistler kanser değildir. Bunlar kansere dönüşme ihtimali bulunmamaktadır. Ancak Overin Kistik yapıda kanserleri vardır bunlardan mutlaka ayrılmalıdır. Kistler kanser değildir, ancak overin kendi etrafında dönmesine neden olabilir (over torsiyonu), patlayabilir ve kist içine kanama olabilir.

Çocuklarda Over Kistleri Hangi Yaşlarda Görülür?

Over Kistleri daha çok ergenlik yaşlarında görülse de her yaşta hatta yeni doğan bebeklerde bile görülebilir.

Yenidoğan Döneminde ve Bir Yaşına Kadar Görülen Yumurtalık Kistleri Önemli midir?

Doğum sonrası 1 yaşına kadar karın içinde bir kitle saptanırsa ilk birkaç tanıdan biri mutlaka yumurtalık kaynaklı kistik yapı olmalıdır. Bunun sebebi anneden geçen ve normal olarak hipofiz bezinden salgılanan, yumurtanın gelişmesini sağlayan FSH hormonudur. Anneden geçen FSH hormonu ile yumurtalıklarda kistik yapılar tetiklenebilir. Ama bu kistler iyi huyludur ve müdahale gerektirmez. Bazen (çok ama çok nadiren) yumurtalığın kendi etrafında dönmesine bizim “over torsiyonu” dediğimiz çocukta şiddetli karın ağrısı ile giden tabloya sebep olabilirler.

Çocuklarda Over Kistlerinin Tipleri Var mı?

Evet var, bunlar başlıca;

1. Folikül Kistleri:

• Over içerisinde yer alan folüküllerin rüptüre olmaması nedeniyle oluşurlar.
• Genellikle 3-12 cm çapında ince duvarlı kistlerdir, içleri berrak sarımsı bir sıvıyla doludur.
• Daha çok puberte sonrası görülseler de yenidoğan ve 2 yaşından küçük çocuklarda karşılaşılan over kistlerinin %84’ü folikül kistleridir.
• Genellikle asemptomatiktirler ve spontan rezolüsyona uğrayabilirler.
• Büyük çaplı olanlarda (>5 cm) torsiyon, kanama ve rüptüre olabileceği için ve 2-3 ay takipte gerileme olmayan hastalarda operasyon planlanabilir.
• Cerrahi tedavide mümkün olduğunca overi koruyacak şekilde kist çıkartılmalıdır veya over dokusu çok azalmışsa ooferektomi (overin alınması) yapılabilir.
• Hormon salgılayan kistlerde medroksiprogesteron kullanılabilir.

2. Basit kistler:

• Folikül kistlerinden histolojik olarak ayrılabilir, tedavi seçenekleri folikül kistleri ile aynıdır.
• Yeni doğanlardaki basit over kistlerin ultrason eşliğinde ince iğne aspirasyonu yapılabilir, ancak nüks olasılığı yüksektir.

3. Korpus luteum kistleri:

• Puberteden önce (adet görmeden önce) yumurtlama olayı olmadığından görülmezler. İki taraflı ve çok büyük boyutlarda olabilirler.
• Dışları sarı içleri kanlı görünümdedirler.
• Hem östrojen hem progesteron salgılayabilirler, folikül kistlerine göre daha semptomatiktirler.
• Başlıca semptomlar; adet görememe, düzensiz adet, ara kanamaları, rüptür ve torsiyondur.
• Kendiliğinden kaybolma özellikleri vardır, bu nedenle birkaç adet dönemi takip edilmeleri uygundur.
• Cerrahi tedavinin laparoskopik yapılması uygundur. Over dokusu kistle birlikte kısmi (wedge rezeksiyon) veya tamamen (ooferektomi) yapılır.

4. Paraovaryan Kistleri:

• İntrauterin dönemde genital organların gelişmesi sırasında atık olarak kalan epooforon denilen yapılardan meydana gelirler.
• Over ve uterus arasında yer alan mezosalfinks denilen yaprakçıklar arasında yerleşim gösterirler.
• Overle ilgileri yoktur, yalnızca komşuluk nedeniyle ilişkileri vardır.
• Genelde puberte sonrası görülürler, yenidoğanlarda çok çok nadirdirler.
• Ultrasonografi ile folikül kistlerinden ayrılmaları olanaksızdır.
• Tedavisi cerrahidir, over ve fallop tüplere zarar vermeden çıkartılmalıdır.

Bebek ve Çocuklarda Over Kistlerinin Tanısı Nasıl Konur?

Prenetal (Anne Karnında) yapılan ultrsonografilerde kistin görülmesi mümkündür, ancak duplikasyon kisti, pür kistik teratom gibi patolojilerle tam ayırt edilmesi mümkün değildir.

Kist Anne Karnında Saptanırsa Ne Yapılmalıdır?

Özel bir şey yapılmasına gerek yok, normal doğum yapılır ve sonra normal kistlerde yapıldığı gibi takip ve tedavisi uygulanır.

Doğum sonrası kistler genellikle asemptomatiktir, yani klinik bulgu vermezler. Genelde başka nedenle, örneğin karın ağrısı, araştırılırken yapılan ultrsonografide saptanır. Bazen de over trsiyonu olur ve bu nedenle yapılan incelemede saptanır.

Ergenlik döneminde ise kız çocuğunuzda özellikle kasığa vuran ağrı ve adet düzensizlikleri varsa yumurtalığında kist olabilir.

Bebek ve Çocuklarda Kist Saptandığında Nasıl Tedavi Edilmelidir?

Kistler takip edileceği gibi ameliyatta gerekebilir. Hangi kistlerin ameliyat hangilerinin ise takip edileceğine, hastanın kliniği, kistin büyüklüğü ve cinsi ile hastanın yaşı göz önünde bulundurularak karar verilir.

Aşağıdaki kriterlere uyan kistler ameliyat edilir, kist etrafında dönmüş (torsiyone olmuş) , ya da patlamış ise acil değilse elektif şartlarda ameliyat edilmelidir. Günümüzde ameliyat yaklaşımı Laporoskopik kistin over koruyarak çıkarılması ya da unroosing yapmaktır.

Hangi Kistler Ameliyat Edilmelidir?

1. Bebeklik çağında 4 santimetreden daha büyük kistler

2. Ergenlik çağında ise 5-7 santimetreden daha büyük kistler
3. İçi çok odacıklı kistler (bunlara “kompleks kist” denir
4. Kist sapından kendi etrafında dönmüşse
5. Kist patlamışsa
6. Kist içine kanama olmuşsa

Yukardaki kriterlerin dışındaki Kistler ise takip edilir. Takip Ultrason ve klinik ile yapılır. Takiplerinde;

• Büyüyüp büyümediğine
• Yapısının değişip değişmediğine
• Kistlerle birleşip birleşmediğine bakılır
• Hastanın kliniğinin (ağrı ve büyük çocuklarda adet düzensizliği) olup olmadığına bakılır.
• Anneden geçen hormonların etkisiyle yenidoğan döneminde oluşan kistler bebek doğduktan sonar anneden geçen bu hormonların etkisi zaman içerisinde ortadan kalktığından, büyüklüğü 4 santimetre ve altında ise kendiliğinden kaybolması olasılığı çok yüksektir. Bu hastalar düzenli olarak ultrason ile izlenir
• Ergenlik döneminde ise, ameliyat edilecek kadar büyük olmayan kistler genellikle iki ya da üç adet döneminin geçmesi beklenerek eğer küçülmemişse ameliyat edilebilir. Çünkü, adet dönemlerinden sonra kistlerin küçülme ya da kaybolma olasılıkları vardır. Kisti küçültmek için özel hiçbir şey yapılmaz.
• Çocuklarda yumurtalık kistleri için ilaç tedavisi çok faydalı değildir ve sık kullanılmaz
• Ameliyatta kistin içi boşaltılır, kist duvarı çıkartılır ve yumurtalık özenle korunur, yumurtalık alınmaz.

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.