İçindekiler
- Karın Duvarı Anomalileri Nasıl Oluşur?
- Karın Ön Duvarı Patolojileri Nelerdir?
- Çocuklarda Epigastrik Herni Nedir?
- Çocuklarda Epigastrik Herni Tanısı Nasıl Konur?
- Çocuklarda Epigastrik Herninin Kendiliğinden Kapanır Mı, Ne Gibi Şikayetler Neden Olur?
- Çocuklarda Epigastrik Herni Ne Zaman Ameliyat Edilir?
- Çocuklarda Epigastrik Herni Ameliyatı Nasıl Yapılır?
- Epigastrik Herni Tekarlar mı?
- Paraumblikal Herni Nedir?
- Umblikal Herni (Göbek Fıtığı) Nedir?
- Umblikal Herni Tanısı Nasıl Konur?
- Umblikal Herni Tedavi Prensipleri Nelerdir?
- Umblikal Herni Ne Zaman Ameliyat Edilmelidir?
- Ameliyat nasıl yapılır?
- Çocuklarda Göbek Fıtığı Kapanana Kadar ya da Ameliyat Yaşına Kadar Neler Yapılmalıdır?
- Göbek Fıtığında Göbeğe Kuşak Bağlamaya Gerek Var mı?
- Diastazis Rekti Nedir?
- Lomber Herni Nedir?
- Spigelian Herni Nedir?
Karın Duvarı Anomalileri Nasıl Oluşur?
Anne karnında fetüsün karın duvarını, sefalik, kaudal ve 2 adet lateral kıvrımdan oluşan 4 katlantı oluşturur. Bu kıvrımların somatik kısmından karın ön duvarı ve splanknik tabakasından ise iç organlar gelişir.
Sefalik kıvrım: Öne doğru uzanan bu kıvrım ön barsağı ihtiva eder ve farinx, özofagus ve mide oluşur. Somatik tabakası toraks, epigastrium duvarı ve primitif diafragmayı oluşturur. Sefalik kıvrım hatalı gelişirse, epigastrik omfalosel ortaya çıkar ve yarık sternum, diafragma defekti, perikardial defekt ve kardiak anomaliler ile birlikte bulunur ki bu sendroma Cantrel Pentalojisi denir.
Kaudal kıvrım: Posteriora doğru uzanan ve daha küçük olan kaudal kıvrım, arka barsak ve allantoisi oluşturur. Arka barsaktan da kolon ve rektum gelişir. Splanknik tabakası arka barsağın ön yüzünü kapatır. Somatik tabakası ise allantois, mesane ve hipogastrik karın duvarını oluşturur. Kaudal kıvrım hatalı gelişirse, hipogastrik omfalosel, arka barsak agenezisi (anal atrezi) ve mesane ekstrofisi ortaya çıkar.
Lateral kıvrımlar: Splanknik ve somatik tabakalarla birlikte lateral karın duvarlarını ve umblikal halkayı oluştururlar. Lateral kıvrımların 3. hafta sonundaki gelişme hatasında umblikal halka açık kalır ve sonuçta omfalosel veya umbilikal kord hernisi ortaya çıkar. Omfalosel ve gastroşizisde karın ön duvarının kas gelişimleri normal yapıdadır. Gelişim defekti olmadığı takdirde, tüm kıvrımlar 12. haftada, barsakların karın içine dönmesiyle umblikal halkaya doğru ilerler ve fizyolojik herniasyona izin verecek şekilde göbek halkasını oluştururlar. İntrauterin dönemde göbek halkası içinde; omfalomezenterik kanal, urakal kanal, umblikal ven, umblikal arterler vardır.
Karın Ön Duvarı Patolojileri Nelerdir?
Özet olarak karın ön duvarı gelişim hatalarına bağlı olarak gelişecek patolojiler şunlardır;
- Omfalosel
- Gastroşizis
- Omfalomezenterik kanal anomalileri
- Epigastrik herni
- Diastezi rekti
- Paraumblikal herni
- Umblikal herni
- Lateral herniler
- Spigiel hernisi
- İnguinal herniler
- Urakal anomaliler
- Doğumsal pubik sinüs
- Mesane ekstrofisi
- Kloakal anomali
Yazımızda özel olarak değerlendirilecek patolojilere yer verilmeyecektir. O konular ayrı başlıklar altında değerlendirilecekler.
Çocuklarda Epigastrik Herni Nedir?
Çocuklarda Epigastrik herni karın ön duvarında ve orta hata bulunan karın bütünlüğünü sağlayan linea alba dediğimiz fasya üzerinde bulunan küçük açıklıklardır. Görülme sıklığı %5 civarındadır, açıklık yaklaşık 1 cm civarındadır. Göbekle göğüs arasında ve orta hatta yer alırlar. Ikınma, öksürme ve aşırı fiziksel aktiviteler sırasında kendini belli eder. Genellikle tek, bazen birden çok sayıda olabilir. Kendiliğinden kapanmaz.
Çocuklarda Epigastrik Herni Tanısı Nasıl Konur?
Tanı hikaye ve fizik muayene ile konur. Nadiren Ultrasonografi yapmak gerekebilir. Defektin içine genellikle preperitoneal yağ dokusu girer ve bu doku 0,5-1 cm çapında bir şişlik olarak ele gelir. Bazen defektin içi boş olabilir ve çocuk ıkınınca belli olur. Peritonun çekilmesine veya omentum sıkışmasına bağlı olarak karın ağrısına neden olabilir. Ameliyat sırasında, fasyal defekt üzerinde genellikle küçük, sapı olan küçük lipomlar ele gelir. Ancak bu lipomlar bazen içeri kaçabileceğinden fasya defektinin yerinin saptanması güç olabilir, bu nedenle ameliyat öncesi mutlaka yeri işaretlenmelidir.
Çocuklarda Epigastrik Herninin Kendiliğinden Kapanır Mı, Ne Gibi Şikayetler Neden Olur?
Kendiliğinden kapanma eğilimleri yoktur, ayrıca karın ağrısı yapabilir bu nedenle ameliyatla kapatılmalıdır. Tedavi seçenekleri çocuğun yaşına göre ve problemin büyüklüğüne göre değişir. Göbek fıtığının yıllar içinde kapanması gibi bir süreç epigastrik hernide beklenmez. Eğer açıklık çok küçükse çocuk büyüdükçe daha az belirgin hale gelebilir. Ciddi komplikasyonlar nadirdir. Küçük fıtıkların içinde yağ dokusu sıkışabilir, kızarıklık ve ağrı yapar. Büyük açıklığın içine nadir olarak bağırsak girip sıkışabilir, böyle bir durumda acil ameliyat gerekir.
Çocuklarda Epigastrik Herni Ne Zaman Ameliyat Edilir?
Sorun olmadığı durumlarda en uygun ameliyat yaşı 1-1,5 yaş civarındadır. Açıklık çok küçüktür bu nedenle ameliyat sabahı ailenin yanında mutlaka işaretleme yapılmalıdır,
Çocuklarda Epigastrik Herni Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Ameliyat planlı ve günübirlik ameliyat olarak yapılır. Şişliğin olduğu yerden yapılan küçük bir kesi ile yağ dokusu içeri itilir veya eksize edilir. Açık olan fasya kenarları bulunarak dikişlerle kapatılır. Çocuğunuz ameliyat sonrası tam olarak uyandıktan sonra sıvı gıdalar almaya başlar. Genellikle aynı gün taburcu edilir ancak bazı durumlarda 1 gün hastanede kalabilir. Ağızdan alınan ağrı kesici yeterlidir.
Bandajlar 2-3 gün sonra alınır ve yara açık bırakılır. Ortalama 4-5 gün sonra banyo yapabilir. Ağır aktivite ve spordan 2-3 hafta uzak tutmak gereklidir.
Yara yerinde kızarıklık, şişlik ağrı olursa veya ateşi çıkarsa doktora tekrar başvurmanız gerekir. Yara yeri enfeksiyonu nadir ama en önemli komplikasyondur.
Epigastrik Herni Tekarlar mı?
Tekrarlama riski usulüne uygun yapıldığında sıfıra yakındır.
Paraumblikal Herni Nedir?
Göbeğin biraz üstünde ve göbeğe çok yakın yer alan bir fıtıktır. Bazen göbek fıtığı ile birlikte olabilir. Umblikal herniden farkı fıtık kesesinin deri altına yapışık olmamasıdır. Bu nedenle yalnızca fasya defektinin kapatılması yeterlidir. Kendi kendine yok olma olasılığı yoktur, bu nedenle tanı konduktan sonra operasyon yapılması uygundur. Ancak göbek halkasına çok yakın olduğundan umblikal herni ile karışabilir dikkatli olunmalıdır.
Hastalığın tanı, tedavi ve ameliyatı Epigastrik herni gibidir.
Umblikal Herni (Göbek Fıtığı) Nedir?
Göbek kordonunun çıkış yerini çevreleyen ve buranın sağlamlığını sağlayan fasyanın kapanmamasına bağlı olarak gelişen bir fıtıktır. Periton ve ince barsak fıtıklaşır. Fıtığın açıklığı birkaç milimetreden 3-4 cm’e kadar olabilir. Açıklık büyüdükçe kapanma ihtimali azalır. Çocuklarda %25-50 oranında gözlenir. Kız ve erkek bebeklerde eşit sıklıkta görülür, yüksek ailevi yatkınlık vardır. Prematürelerde ve düşük doğum ağırlıklı bebeklerde daha sık görülürler. Bebeklerin çoğunda defektif fasia halkası ilk 2 yaş içinde genellikle kendiliğinden kapanır. 2 yaştan sonra 2cm’den daha geniş defektler ve 4 yaş üstünde tüm defektler cerrahi olarak kapatılmalıdır. Göbek fıtığının boğulma riski oldukça düşüktür.
Umblikal Herni Tanısı Nasıl Konur?
Ağlama ıkınma ile göbekte gelip geçici şişlik olur. Bebek rahatladığında kendiliğinden kaybolur. Gerekli durumlarda ultrasonografi ile kesin tanı konur.
Umblikal Herni Tedavi Prensipleri Nelerdir?
Genellikle 3 yaşına kadar %90’ı tedavi gerektirmeden kendiliğinden düzelir. Şayet düzelmez ise günübirlik epigastrik hernide olduğu gibi ameliyat ile düzeltilir.
Umblikal Herni Ne Zaman Ameliyat Edilmelidir?
- Kızlarda 3 yaşına, erkeklerde 4 yaşına kadar geçmemişse
- Bir kez bile boğulma oluşmuşsa
Ameliyat nasıl yapılır?
Cerrahi tedavi, göbek altından yapılan yarım ay şeklindeki bir insizyonla fıtık kesesi bulunup eksize edildikten sonra sağlam olan fasya dokusu emilebilir dikişlerle kapatılır. Ameliyat Laparoskopik olarak da yapılabilir ancak açık ameliyata bir üstünlüğü bulunmamaktadır.
Çocuklarda Göbek Fıtığı Kapanana Kadar ya da Ameliyat Yaşına Kadar Neler Yapılmalıdır?
Göbek fıtığı olan bebeklerde ilk iki yaş içinde bir tedaviye gerek yoktur. Herni dışarıdaki şişlik zamanla büyüse bile, karın duvarının gelişimi ile büyük olasılıkla kendiliğinden iyileşir. Özellikle çapı 1 cm’den küçük defektlerin kendiliğinde kapanma olasılığı daha yüksek ve erkendir.
Göbek Fıtığında Göbeğe Kuşak Bağlamaya Gerek Var mı?
Göbeğe bozuk para yapıştırmak veya göbek bağı bağlamak gibi yöntemlerin iyileşme olasılığını yükseltmediği gibi, deri de nekroz ve flaster allerjisi yapma gibi zararları olabileceği için uygulanmaması gereklidir.
Diastazis Rekti Nedir?
Özellikle göbek üstünde kalan kesimde iki rektus kası arasındaki linea alba zayıflığı sonucu ıkınma veya yatar durumdan oturur duruma geçilirken ince uzun bir fıtıklaşma olmasıdır. Klinik bir soruna yol açmaz, cerrahi tedavisi daha çok kozmetik nedenlerden dolayıdır.
Lomber Herni Nedir?
Karındaki iki potansiyel defektten dışarı bombeleşen, preperitoneal yağ dokusunun meydana getirdiği bir kabarıklık vardır. Fıtığın boğulması oldukça nadirdir, eğer hastanın şikayeti varsa tedavi edilmelidir.
Spigelian Herni Nedir?
Karın ön duvarında, göbeğin biraz altında ve biraz da lateralindeki bölgede (semiulnar hat) meydana gelen kas ve fasyadaki zayıflık sonucu ortaya çıkan fıtıklardır. Daha çok kız çocuklarında ve sağ tarafta görülür. Tanısı zor olabilir. Fizik muayenede göbeğin aşağısında ve lateralinde hassas bir kitle ele gelir. Herni kesesi büyük olsa da defekt aslında çok küçüktür. Olguların %20’sinde fıtık boğulması riski vardır. Bu nedenle fizik muayene, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi ile tanı kesinleştirildikten sonra ameliyat edilmesi gereklidir. Kese boynu bulunduktan sonra defekt kapatılır.
*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.