Temiz Aralıklı Kateterizasyon (Tak) Nedir?

Nörojen mesane de olduğu gibi mesanesini (İdrar torbasını) kendisi boşaltamayan çocukların Üretra ya da Mitrofanoff yolu ile steril bir sonda aracılığı ile hastanın idrarını düzenli boşaltma işlemidir.

Temiz Aralıklı Kateterizasyon (Tak)’un Amaç Ve Hedefleri Nelerdir?

TAK işlemi ile mesane de sürekli idrarın kalması ve bunun sebep olacağı idrar yolu enfeksiyonu engellenmesi amaçlanır. Böylece böbreklerin hasar görmesi ve böbrek yetmezliği önlenmiş olur. Diğer taraftan hastanın idrar kaçırması engellenir, kuru kalması sağlanır. Böylece hastanın yaşam kalitesi artar, yaşanabilecek psikolojik ve sosyolojik sorunların önüne geçilir.

Tak Hangi Çocuklar İçin Uygundur?

TAK; Nörojen mesane, idrar kontrolünü sağlayamayan hasta, mesane içi basıncının çok yüksek olduğu hastalar ve mesanesi küçük hastalarda uygulanabilir.

TAK Yöntemi Nasıl Uygulanır?

TAK küçük çocuklarda, anne–baba ya da çocuğun bakıcısı tarafından yapılır. İşlemin nasıl yapılacağı önce hasta hastaneye yatırılarak eğitimli bir hemşire ya da hekim tarafından öğretilir. İşlem aşağıdaki sıralanan işlemlere dikkat edilerek yapılır.

1. Çocuğun yaşı ile uyumlu kateter seçilir.
2. Eller yıkanır bol su ile mümkünse sabunla yıkanır.
3. Kateter hazırlanır, bu işlem için hazırlanmış kendinden kayganlaştırıcılı kateterler kullanılır. Kateter tek kullanımlık değilse güzelce temizlenir. Tek kullanımlık sondaların kullanılması tercih edilmelidir.
4. Uygun pozisyon ayarlanır: Çocuk rahat bir pozisyonda oturur veya uzanır, gerekirse bu işleme yardımcı olması için özellikle kız çocuklarında aynadan faydalanabilir.
5. Kateter dikkatlice idrar deliğinden içeriye yerleştirilir, idrar gelmeye başladıktan sonra 1-2 cm daha ilerletilir.
6. Mesaneden idrar tamamen boşalana kadar beklenir, kateteri çıkarmak için acele edilmez.
7. Kateter Çıkarılır, temizlenir ve kabına konur. Tek kullanımlık kateterler tıbbı atık kutularına atılır.

Uygulama Sıklığı Ne Olmalıdır?

İşlemin sıklığı çocuğun yaşı ve mesane kapasitesi ve tüketilen sıvı miktarına bağlıdır. Genellikle 4- 6 saatte bir uygulanması yeterlidir.

Tak Kullanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?

TAK uygulaması, hekim, eğitimli hemşire, hasta ve işlemi uygulayacak kişinin karşılıklı uyumu içinde gerçekleştirilmelidir. Aksi taktirde başarı oranı düştüğü gibi bazı komplikasyonlara neden olabilir. Temizliğe dikkat edilir. İşlem 7-8 yaşlarından sonra çocuğun kendisi eğitilmeye başlanır ve kendisinin yapması sağlanır.

Tak Yöntemi Çocuklar İçin Güvenli Midir?

Evet, TAK yöntemi doğru uygulandığında son derece güvenlidir.

Tak Uygulaması Sürekli mi Yapılmalı?

Kullanım nedeni olan hastalığa bağlı olmakla birlikte genellikle sürekli (bir ömür boyu) uygulamak gerekir.

Ev Dışında Tak Kullanımı Gerekir mi? Yapılabilir mi?

Sosyal hayatın 4-6 saatten fazlası dışarda geçtiği için işlemin günde 1-2 kez ev dışında yapılması gerekecektir. Temizliğe dikkat edilerek dışarda işlem kolayca uygulanabilir. İşlemimi genç erişkinler normal temiz bir tuvalette yapabilirler. Ancak küçük çocuklar mümkünse revirde değilse okullarda özellikle öğretmenlerin kullandığı daha temiz tuvaletlerde yapılmalıdır. İşlem için gerekli malzemeler çocuğun yanında bulundurulmalıdır.

Mesanemi Tamamen Boşalttığımdan Nasıl Emin Olunur?

İşlemin öğrenilmesi sırasında boşaltılan idrar miktarı da ölçülmeli sonraları bu miktar dikkate alınmalıdır. Ancak idrar miktarının tüketilen sıvı miktarı ve iklim şartlarına göre değişeceği unutulmamalıdır.

Kateterize Sırasında İdrarda Kan Görülür mü Görülürse Ne Yapılmalıdır?

Az miktarda kan görülmesi sorun değildir ve görülebilir bu sondanın üretra ve mesaneye temasına bağlıdır. Bu temasın travmatik olmaması için kendinden kayganlaştırıcılı kateter ya da kateterle beraber yeterli kayganlaştırıcı kullanmalısınız. Ancak geçirilen idrar yolu enfeksiyonunun da belirtisi olabilir bu nedenle kan görülmesinin uzadığı ya da her seferinde kan görüldüğünde doktorunuza baş vurmanız gerekecektir.

Tak İle İlgili Başka Dikkat Etmem Gereken Var mı?

Özellikle idrarın rengi ve kokusuna dikkat edilmeli, beklenmedik değişiklik durumunda hekiminize başvurmalısınız. Çünkü bu durum geçirilen idrar yolu enfeksiyonunun belirtisi olabilir.

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.