Perianal Apse (Makat Apsesi) ve Fistül Nedir?

Perianal apse olarak da bilinen makat etrafında yer alan apse, anüste meydana gelerek irinle dolu şekilde anüs etrafında görülür. Ağrı, ateş ve kabızlık gibi belirtiler makat apsesinin belirtileri arasında yer alır. Genellikle anüsün içinde bir bez tıkandığında veya bloke olduğunda makat apsesi oluşur. Bu apsenin ağrısının ve semptomların azalması için boşaltılması gerekir. Makat apsesi boşaltılamadığı durumda ise kişinin günlük hayatını etkileyecek şekilde ağrılara neden olur. Apse Kalın barsağa yada cilde ağızlaşırsa bunada Fistül diyoruz.

Enfeksiyonal bir durum olan makatta apse, anüs çevresinde bulunan bezlerin tıkanması sonucunda gelişebilir. Tıkanıklığa bağlı biriken sekresyon çevre bakteriler tarafından enfekte olur. Çocuklarda bazende anal fissürün düzenli tedavi edilmemesi sonucu enfekte olur ve apseleşebilir. Bu tıkanıklıkların nedeni de genellikle bilinmez. Ancak sürekli kaka bulaştığından düzenli ve uzun süreli tedavi gerektirir. Çoğu kez de cerrahi müdehale gerektirir.

Hazırlayıcı sebep olmayan bebeklerde klinik hafiftir. Bazen hafif ateş, ağrı ve kızarıklık görülebilir. Sonuçta apse açılarak boşalır ve semptomlar düzelir. Birkaç hafta sonra akıntı tekrar başlar, aralıklı olarak devam edebilir. Ancak çoğunlukla 2 yaşından önce kendiliğinden iyileşir. Perianal apselerin % 10-20’sinde fistül gelişir. Fistül önceden apse olmadan da ortaya çıkabilir. Fistüllerin %15-20’si çok sayıdadır.

Çocuklarda Perianal Apsenin Nedenleri Nelerdir ?

• Bağışıklık sisteminin zayıf olması
• Hijyen eksikliği
• Kabızlık ve zorlanmış dışkılama
• Anal fissürler
• Doğumsal anomaliler vb.

Makat Apsesi Klinik Belirtileri Nelerdir?

Makat apsesinin en belirgin belirtileri oluştuğu bölgede meydana gelen ağrı, şişlik ve kaşıntı hissidir. Bununla beraber anal bölgede sıcaklık ve genel halsizlik durumu da makat apsesine bağlı olarak meydana gelir. Özetle makat apsesi belirtileri şöyle sıralanabilir;

• Ağrılı ve zonklayan bir yapıda şişlik
• Otururken, öksürme anında ya da dışkı yaparken ağrının kötüleşmesi
• Makat bölgesinden irine benzer akıntının gelmesi
• Rektum ya da anüste ağrı
• Kırmızı bir şişlik
• Ağrılı bağırsak hareketleri ve kabızlık
• Rektal kanama
• Karnın alt kısmında ağrı

Perianal-Perirektal Apsenin Sınıflaması Nasıldır?

1. Perianal Apse; En sık görülen şeklidir. Anüs ve cilt bileşkesinde şişlikle kendini gösterir
2. İskiosfinkterik Apse; Rektal tuşe ile tesbit edilir. Dışardan cilt seviyesinden fark edilmez.
3. İskiorektal (İskioanal) Apse; intersfinkterik alandaki enfeksiyon eksternal sfinkteri delip, iskiorektal mesafeye yayılır. Çok büyük hacme ulaşabilir, ancak dışardan fark edilmez.
4. Supralevator (Pelvik) Apse; Oldıkça nadir görülür, daha çok chron hastalığı ile birliktedir
5. Atnalı Apse; İki taraflı (rektum arkasında birleşmiş ) iskiorektal apsedir

Makat Apsesi Tanısı Nasıl Konur?

Tanı hikaye ve fizik muayene ile konur. Ancak tanıyı doğrulamak ve tedavi sürecini takip etmek için her hastaya ultrasonografi ve bazı kan tetkikleri, apse kültürü yapılır.

Özellikle kronik hastalarda barsağa (Anüs ve Rektuma) ve derin dokulara fistül olduğu düşünülen hastalarda Manyetik Rezonas görüntüleme yönteminden yararlanılır. Bu hastalara bazen de fistülografi dediğimiz, fistül ağzından kontrast madde verilerek grafi çekilebilir.

Makat Apsesinde Kolonoskopi Gerekir mi?

Çok nadir hastada fistül düşünülüyorsa fistül seviyesinin araştırılması için yapılabilir.

Makat Apsesi Nasıl Tedavi Edilir?

Apse olgunlaşmamış ( drene edecek hale gelmemişse ) ise öncelikle antibiyotik ve ağrı kesici tedavisi başlanır. Bu tedavi bazen hastanede yatarak damardan tedavi almayı gerektirebilir.

Apse olgulaşmışsa tedavide öncelikli olan apsenin cerrahi olarak boşaltılması gerekir. Bu işlem bazen ameliyathanede anestezi altında yapılması gerekebilir. Apse boşaltırken kültür testi gönderilir. Apse çok ciddi ağrıya neden olacağından, apse boşaldıktan sonra hastada ciddi bir rahatlama hissedecektir.

Apsenin Boşaltılmasından Sonra Yapılması Gerekenler Var mıdır?

Apsenin boşaltılması tedaviyi bitirmez, apsenin boşaltılması tedavinin başlangıcını oluşturur. Daha sonra yapılması gerekenlerse;

• Günde birkaç kez betadinli sıcak bir su içinde 10 dk oturma. Bu hastanın ağrısını da dindirir.
• Enfeksiyon için antibiyotik verilir. Bu bazende damardan verilmesini gerektirebilir.
• Özellikle kabız olan hastalara dışkı yumuşatıcı ilaçlar verilir.
• Ağrı kesiciler kullanılır.

Perianal Apsenin Komplikasyonları Nelerdir?

Tedavi edilmeyen yada yeterli tedavi edilmeyen perianal apse komplikasyonlsrı;

• Fistül
• Apsenin tekrarlaması
• Bağışıklık sistemi bozuklukları
• İltihaplı bağırsak hastalıkları
• Sepsis

Anal Fistül Sınıflandırılabilir mi?

Anal fistüller, anal kanaldaki yerleşim yerine göre sınıflandırılır: İntersfinkterik fistül (%50), transsfinkterik fistül (%30), suprasfinkterik fistül (%10), ekstrasfinkterik fistül (%3), atnalı fistül (%3-7).

Perianal Fistül Tanısı Nasıl Konur?

Tanı hikaye ve fizik muayene ile konur bazı görüntüleme yöntemleri ile tanı doğrulanır. Görüntüleme yöntemi Perianal apsede olduğu gibidir. ( ultrason, Manyetik Rözonans, Fistülogram, Kolonoskopi )

Perianal Fistül Klinik Bulguları Nelerdir?

Enfekte olmadığı sürece klinik bulgu olmayabilir. Çocuklarda fistül bazen doğumsal olabilir ve sadece ciltte bir açıklık görülür. Çoğu fistül perianal apse sonrası oluşacağı için hikayede geçirilmiş perianal apse hikayesi bulunur.

Enfekte olursa; ağrılı dışkılama, makattan apse gelmesi, anüs ve etrafında şişlik zonklama gibi enfeksiyon bulguları görülür.

Perianal Fistül Nasıl Tedavi Edilir?

Peianal Fistül kendiliğinden geçmez. Öncelikle enfekte ise enfeksiyon tedavi edilir. Daha sonra cerrahi uygulanır. Cerrahi olarak; Fistülotomi, Fistülektomi ve Seton ameliyatı uygulanır.

Ayrıca kilo verilir, sıcak oturma banyosu, hijyen ve bazı lokal uygulamalar yapılır.

Perional Fistül Tedavisinde Lazer Kullanılır mı?

Erişkinlerde yaygın ve başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak çocuklarda özellikle teknik kısıtlamalar nedeni ile yeterince tecrübe bulunmamaktadır.

Perianal Fistülden Kanser Gelişir mi?

Tedavi edilmeyen hastalarda fistül alanından uzun süre sonra kanser geliştiği gösterilmiştir.

Anal Fistül Tedavi Sonrası Tekrarlar mı?

Anal fistül tedavisi sonrası hasta doktorunun önerilerine uymalı ve kontrollerini aksatmamalıdır. Aksi halde tekrarlama durumu söz konusu olabilmektedir. Tedavi için yeniden cerrahi gündeme gelmektedir.

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mulaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.