İşeme Bozuklukları

Diğer adı ile işeme disfonksiyonu; tuvalet eğitimi döneminde , nörolojik bozukluklar yada yanlış edinilmiş işeme alışlanlıkları sonucu ortaya çıkan işeme bozukluklarını ifade eder. Bu çocuklarda klinik bulgular disfonksiyonun tipine göre değişir. Bunlar; Gündüz ve Gece idrar kaçırma, sık işeme, acil işeme isteği, vezikoüreteral reflü gibi ciddi klinik bulgulardır.

İşeme Disfoksiyonlu çocuklarada bu kliniğe bazen kabızlık ve kaka kaçırma ( Enkorporozis ) te eşlik edebilir. Bu klinik bulgular; Mesane instabilitesi, sık veya seyrek işeme, kostipasyon ve sık idrar yolu enfeksiyonu ile birlikte olursa Disfonksiyonel eliminasyon sendromu olarak isimlendirilmektedir.

Sadece nokturnal enürezis ( gece idrar kaçırma ) işeme disfonksiyonu olarak değerlendirilmemektedir.

Bu yazımızda geniş bir spekturum olan işeme bozukluklarından bahsedilecektir. Yazı sırası ile işeme Fizyolojisi, Kısaca İşeme Fonksiyon Bozukluklarının kısa kısa tanımlanması ve Ündüz İdrar Kaçırma konusundan bahsedişlecetir. Gece İdrar Kaçırma ve Sıkışma İnkontinansınlarından ayrı başlıklarda bahsedilecektir.

 

Çocuklarda işeme bozukluklarından ve tedavisinden bahsetmeden önce işeme fizyolojisinden bahsetmenin konunun anlaşılmasında daha etkili olcağı düşüncesindeyiz. Bu nedenle önce işeme fizyolojisinden bahsedilecektir.

İdrar böbreklerde yapılır daha sonra böbrek pelvisi, üreterler aracılığı ile mesaneye ( idrar torbası ) aktarılır. Burada depolanan idrar mesane özellikle mesane boynundaki kas ve sinir mekanizması ve Beyin ve Omuriliğinde kontrolü ile uygun zaman ve yerde üratra aracılığı ile idrarı boşaltır. Buradan anlaşılacağı üzere idrarın tutulması, depolanması ve boşaltılması; Beyin, Omurilik, Mesane , Mesane boynu kontrolü altındadır. Bu yapıların kusursuz ve koordineli yani birbirleri ile ilişkileri uyum içinde çalışmalıdır.

Normal bir işeme siklusu iki aşamada gerçekleşir Mesanenin ( İdrar torbası ) depolama ve boşatma ( İşeme ) fonksiyonu. Bu iki fonksiyon otonom sinir siteminin kontrolündedir ve refleks olarak gerçekleşir. İdrar kontinası için mesanenin depolama ki bu Sempatik sinir sistemin kontrolü altındadır ve boşaltma ki bu da Parasempatik sinir sisteminin kontrolü altındadır.

İşemenin refleks merkezi omuriliğin Sakral ( alt ) 2. ve4. Segmentlerinde bulunur. Beyin sapı ve Omurilikten gelen sinir iletileri dolum ve boşalma siklusununun düzenli çalışmasını sağlar.

Erişkin Tip İşeme Kontrolü Nasıldır?

Normal bir erişkinde mesanenin dolumu esnasında detrüssör ( Mesane Kası ) gevşer yani kasılmaz, bu sırada mesane boynunda bulunan özel kas yapısındaki sfinkter dediğimiz yapı kasıldır. Bu iki yapının çalışması uyum halindedir ve refleks olarak omurilik, bilinçli olaraksa beyin kontrülü altındadır. Mesane dolduğunda detrüssör refleks olarak kasılmaya başlar, idrar boşaltmak için yer ve zaman uygun değilse sifinkterde hale kasılıdır. Bu işlem beyin tarafından kontrol edilir. Yer ve zaman uygun olunca beyin kontrollü ortadan kalakar ( Bilinçli olarak ) daha sonra detrüssör refleks olarak kasılır, sfinkter istemli olarak gevşer ve İşeme gerçekleşir. Bu işlemler sempatik ve parasempatik sinir sistemin kontrolü altındadır. Böylece detrüssör ve sfinkterin sinerjik ( eş zamanlı ) çalışması ile düşük basınçlı ve geride mesanede idrarın kalmadığı ( rezüsdüsüz ) işeme gerçekleşir.

Çocuklarda İdrar Kontrolünün Gelişimi (Kontinans) Nasıldır?

Yenidoğanda işeme refleks olarak gerçekleşir. Detrüsör ile sfinkter arasında snerji gelişmemiştir. Mesanede işeme sonrası idrar kalır yani rezüdü pozitiftir. Yaşamın ilk 1 yılı bebekler ortalama günde 20 defa idrar yapar. Bu sırada mesane kapasitesi artar, günlük kiloya göre idrar miktarı azalır. 2,5- 3 yaş civarı günde ortalama 10 defa işer, önce sfinkteri kasarak başlayan idrar durdurma daha sonra istemli işemeyi başlatma alışkanlığı halini alır. Yaklaşık 4 – 5 yaş civarında ise erişkin tip işeme kazanılır. Bu nedenle 4 – 5 yaş altında idrar kaçırma normal olarak değerlendirilir.

Çocuklar 1 ile 2 yaş arasında mesanenin dolduğunu hisseder, 2 ile 3 yaş arasında işeme olayını istemli olarak başlatıp bitirme yeteneğini kazanır. Bu nedenle tuvalet eğitimi bu yaşlarda verilmelidir.

Çocuklarda Kontinanas ve İnkontinans Ne Demektir?

Kontinans; Sosyal olarak uygun olacak bir şekilde idrar ya/yada kakayı tutabilme, uygun zamanda, uygun yerde ve istemli olarak idrarı yada kakayı yapabilme yeteneğidir. Bu yeteneğin herhangi bir nedenle kaybedilmesine ise İnkontinans denir.

Çocuklarda Kontinans Gelişim Sıralaması Nasıldır?

Çocuklarda Kontinanas gelişim sıralaması şöyledir; Gündüz Kaka Kontrolü, Gece Kaka Kontrolü, Gündüz İdrar Kontrolü, Gece İdrar Kontrolü şeklindedir.

Çocuklarda 4-5 yaş civarında yaklaşık %90 civarında gece ve gündüz idrar kontrolü gelişmiştir.

Enürezis ve İdara Kaçırma (Üriner İnkontinans) Ne Demektir?

Bu iki tıbbi terimin iyi bilinmesi ve ayırt edilmesi işeme bozukluklarını anlama, tanı koyma ve tedavi etme açısından çok önemlidir.

Enürezis; İstenmeyen yer ve zamanda gerçekleşen normal fizyoljik işemedir. Bu bir hastalıktan ziyade bir klinik bulgudur. Primer ( doğumdan beri hiç kuru kalmayan çocuklar ) ve Sekonder ( en az 6 aylık bir periyod boyunca kuru kalmış ancak sonradan tekrar idrar kaçırmaya başlayan çocuklar ) diye ikiye ayrılabilir. Monosemptomatik ve Diürnal Enürezis olmak üzere de ikiye ayrılır.

Monosemptomatik Nocturnal Enürezis veya Gece İdrar Kaçırma veya Yatak ıslatma ;

Daha uygun bir tabirle uykuda idrar kaçırma denebilir. Hasta çocukların bunun dışında herhangi bir klinik şikayeti olmadığı gibi anatomik ve fizyolojik olarakta bir problemi olmaz. Eğer gündüzde idrar kaçırıyorsa mutlaka altta yatan bir hastalık aranmalıdır. Bu tablo 4-5 yaşından önce görülüyorsa hastalık olarak değerlendirilmemelidir. Ancak 5 yaşından sonra görülüyorsa psikolojik sorunlarada neden olacağından patolojik olarak değerlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Bu çocukların çoğunda hikaye, fizik muayene ve normal idrar kontinansının nasıl gelişim izlediğinin bilinmesinin sorunun kısa sürede ortadan kalkmasını sağlar.

Gündüz Enürezisi: Sadece gündüz vakti idrar kaçırma demektir ve nadir bir durumdur.

Şayet gecede idrar kaçırma varsa öncelikle gündüz idrar kaçırma tedavi edilmelidir çünkü normalde de önce gündüz idrar tutma sonra gece idrar tutuma fonksiyonu gelişir. Genellikle dikkat-eksikliği ve hiperaktivite sendromu sonucu ortaya çıkar ve tedavide çocuk psikiyatrisinden yardım istenmelidir.

İnkontinans; Enürezis dışındaki tüm idrar kaçırma problemlerini tanımlar. Bunlarıda başlıca üç grupta toplayabiliriz Nörolojik Hasara bağlı işeme problemleri, Nörolojik olmayan detrüssör ve sifinkter fonksiyon bozukluklarına bağlı işeme problemleri ve anotomik olarak yapısal bozukluklara bağlı işeme problemlerli. Bu gruptaki başlıca hastalıklar; myelomeningosel, spina bifida, sakral agenezi, sakral teratom, hinman sendromu, ocha sendromu, mesane ekstrosisi, kloaka anomalisi gibi hastalıklardır.

Enürezisli Çocuklar Nasıl Araştırılmalıdır?

Herşeyden önce iyi bir hikaye ve fizik muayene olayın büyük oranda anlaşılmasını sağlamaktadır.

İdrar Kaçıran çocuklarda hikaye alırken sorgulanması gereken durumlar şunlardır; İşeme ve idrar kaçırma biçiminin sorgulanması, kaka düzeni şekli ve kaka kaçırmanın sorgulanması, işeme sıklığı, çocuğun davranış özellikleri, psikomotor gelişim sorgulanmalıdır.

Şu sorular sorulmalıdır;

• Gündüz vakti sık idrara çıkar mı, yada kaçkez çıkar?
• İdrar kaçırma sürekli mi aralıklı mı ?
• Haftada kaç kez yatağını ıslatır ?
• Gündüz veya gece hala bezleniyor mu?
• İdrarı geldiğinde kaçırmamak için herhangi bir davranışta bulunur mu?
• İdrar yolu enfeksiyonu geçirir mi ?
• Bebekliğinden beri sürekli kaçırır mı yoksa belli süre tutup sonra mı kaçırmaya başladı ?
• Çocuğun yada ailenin hayatında değişiklik oldu mu? ( Anne -Baba ayrılığı, kardeş olması, okul ve bakıcı hatta öğretmen değişkliği gibi ).
• Kaka düzeni nasıl ?
• Genç kızlarda adet düzeni nasıldır?

İlk Adım Ayrıntılı Öykü Alınmasıdır, Bu Aşamada Hangi Sorular Sorulabilir ?

• İdrar kaçırmanın başlama yaşı ?
• Artmış veya azalmış işeme sıklığı (4’den az, 8’den fazla) var mı?
• Sıkışma, duraksama, zorlama var mı?
• İdrar yaparken zayıf akım, aralıklı işeme, işeme sonrası damlatma var mı?
• Kontrol edilemeyen idrar sızıntısı oluyor mu?
• Tam olmayan boşalma duygusu var mı?
• Ani sıkışma hissi, acil işeme isteği var mı? Sıkışınca veya aniden idrar kaçırma var mı?
• İşerken idrar akımı düzenli mi? Yoksa aralıklı mı?
• İşerken ağrı oluyor mu?
• İdrarını tutmak için özel hareketler, İdrar tutma manevraları yapıyor mu?
• Barsak alışkanlıkları nasıl? Kabızlık, dışkı kaçırma var mı?

İdrar Kaçıran Çocuklarda Fizik Muayenede Dikkat Edilmesi Gereken Durumlar Nelerdir ?

Özellikle psikomotor gelişim açısından değerlendirilmelidir. Perineal duyu muayenesi, nöropatik ve anatomik nedenleri dışlayabilmek için genital bölge, sırt ve kuyruksokumu muayenesi iyi yapılmalıdır. Kuyruk sokumu bölgesinde anatomik defektler, kitle, kıllanma ve renk değişiklikleri açısından iyi değerlendirilmelidir. Gluteal yarık asimetrisi önemlidir. Alt ekstremite özellikle ayaklar deformite ( şekil bozukluğu ) açısından iyi değerlendiirlmeli, yürüme bozuklukları değerlendirilmelidir. Karın muayenesinde geniş mesane ve barsaklar ve sert kaka açısından değerlendirilmelidir. İşeme görülmeli, lumbosakral refleks değerlendirmesi yapılmalıdır.

Enürezisli Çocuklarda Hikaye ve Fizik Muayeneden Sonra Yapılması Gereken Tetkikler Nelerdir?

Bu testlerin belirlenmesinde altta yatan bir hastalık olup olmamsı önemlidir. Burada yapılacak testler hastaya göre belirlenir. Bunlar; İdrar tetkiki, gerekirse kültür, Üriner sitem ultrasonu, İşeme sistogramı, Ürodinami, Manyetik Rözonans görüntüleme tetkikleri yapılır.

İdrar kaçıran çocuğun yapılması gereken tetkikler; Bu tetkiklerin hangisinin hangi hastaya yapılacağına hekim karar vermelidir.

İdrar tetkiki: Mutlak yapılmalıdır. İdrar yolu enfeksiyonu araştırılmalıdır. Gerekli olgulardan da idrar kültürü alınır.

İşeme sıklığı çizelgesi: İşeme günlüğü olarak da adlandırılır. Hastanın 24 saat boyunca aldığı tüm sıvıların zamanı ve miktarı ve 24 saat boyunca hastanın yaptığı her idrarın zamanı ve miktarı mililitre (ml) cinsinden aile tarafından çizelgeye kaydedilir. Ayrıca işemeden ayrı olarak kaçırmalar da not edilir. Bu objektif veriler üzerinden hasta günde kaç kez işemekte, ortalama işeme hacmi ne kadar, işenilen en fazla ve en az hacim ne kadar, günde kaç kez idrar kaçırıyor, günlük idrar miktarı ne kadar ve günlük alınan sıvı miktarları ne kadar olduğu saptanır.

Ultrasonografi: Ultrasonografi idrar kaçırması olan çocuğun değerlendirilmesinde vazgeçilmez bir tanı aracıdır. Ultrosonografide böbrekler, üreterler ve mesanenin normal olması (hidronefroz, mesane duvarı kalınlaşması ya da işeme sonrası rezidünün olmaması) anatomik bir bozukluğu neredeyse tamamen dışlar.

Ulteasonografide aynı zamanda kalın barsağın son kısımının ( Rektum ) çapıda ölçülerek değerlendirilmelidir.

Ürodinami: Üriner sistemde basınç, akım ve kuvvet ile ilişkili fiziksel ve matematik modellere dayanan çok özel bir araştırma metodudur. Mesanenin maksimum kapasitesini, mesanenin kasılma gücünü, mesanenin kasılması ile mesane boyunun açılması arasındaki koordinasyonu, mesanenin kaçırma basıncnı (leak point pressure LPP), mesanenin anormal kasılmalarını, idrar hissini (ilk idrar hissi, normal idrar hissi, tutamama hissi), sfinkterlerin kasılma ve gevşemelerindeki patolojilerini, kişinin istemli olarak işemeyi başlatma ve durdurabilme kabiliyetini verir.

Üroflowmetri: İşeme hızının ölçülme testidir. Tek başına veya sistometri ile beraber kullanılabilir.

Yazımızın bu kısmından sonra başlıca İnkontinans ve Enürezis Konularından Kısa -kısa bahsedilecektir.

1- Yapısal veya Anatomik Nedenlere Bağlı İnkontinans; Bu grupta altta yatan nörolojik ve antomik bir takım hastalıklar yatar, çoğu zaman inkontinans bu gurup hastalıkların tek belirtisi olabilir.

Nörolojik Hastalıklar; Meningomyelosel, Hidrosefali, Sakral Travma ve Tümörler. Yapısal Hastalıklar; Mesane Ekstrofisi, Epispadi, Kloakal anomali, Ektopik üreter, Posteryor Üretral Valv , Purune Belly sendromu gibi yapısal hastalıkalr.

2- Nörolojik Olmayan Mesane Sfinkter İşlev Bozuklukları ;

Bu grupta değrlendirilmesi greken hastalıklar; Sıkışma İnkontinnası, Kıkırdama sırsında idrar kaçırma, az etkin mesane ( Tembel mesane ), Staccato işeme, freaksiyone işeme, İdrar yolu enfeksiyonuna bağlı işeme bozukluğı, Hinman sendromu, Ochoa Sendromu.

İşeme fonksiyon bozukluğu ( Disfonksiyonel işeme ) mesanenin boşalma fazı ( İşeme fazı ) ile ilgili bir mesane sfinkter işlev bozukluğudur. Burada vurgulanması gereken önemli bir konuda nörolojik olmayan mesane sfinkter işlev bozukluklarıdır, Ochoa ve Hinmean sendromunda olduğu gibi. Burada herhangi bir nörolojik hasar yok ancak klinik aynı nörolojik hasar var gibi davranır.

Diğer taraftan tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu ve vezikoürteral reflü nöropati olmayan mesane -sfinkter işlev bozukluğuna sıklıkla eşlik eden klinik durumlardır. Özellikle Okul çağı kız çocuklarında görülen Vezikoüreteral reflü ve tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının yaklaşık % 10’unda mesane-sfinkter dissinerjisi ( uyumsuzluğu ) sorumludur.

a - Aşırı Etkin ( Aktif ) Mesane ( Urge-sıkışma sendromu ); Özellikle kız çocularında olmak üzere çocuklara en sık idrar kaçırma nedenlerinden biri aşırı etkin mesanedir. Tipik üç özelliği bulunur.

1. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu,
2. Mesane -Sfinkter işlev bozukluğu ( Sıkışma hisi ),
3. Vezikoüreteteral reflü.

Nedeni tam olarak bilinememektedir, mesane fetal mesane gibi davranır ve erişkin mesanesi davranışına geçemez. Burada santral inhibisyon olmadığından mesane hacmi belli seviyeye geldiğinde detrüssör kasılmaya başlar. Refleks olarak sfinkter gevşer çocuk bunu engellemek için istemli olarak sfinkteri kasar ancak bunu bir dreceye kadar sağlar, sonunda kontraksiyonlar bu engeli aşar ve idrar kaçırırır.

Sıkışma inkontinansının klinik belirtileri her çocukta aynı değildir. Bu çocuklar genel olarak ayak ucunda yükselmek, bacakları çaprazlamak, çömelme, televizyon seyrederken yerde poposunu oynatma, yumruklarını sıkma, erkek çocuklarında pipilerini tutma, ve idrar kaçıracağını anlayarak hemen tuvalete koşma ancak çoğu kez yetişememe ve idrar kaçırma, idrar az miktardadır ve kilotunu ıslatacak kadardır, çocuk sık tuvalete gider ve az miktarda idrar yapar. Bu durum tedavi edilez ise vezikoüreteral reflüye neden olur çünkü mesane içi basıncın artmasına neden olmaktadır.

Sıkışma İnkontinansının Tanısı Nasıl Konur?

Hikaye , fizik maueye ve işeme sıklığı çizelgesi ile konur. Tanıda emin olunmadığı takdirde Ürodinami yapılabilir, ayırıcı tanı içinse Ultrasondan faydalanılabilir.

 

Sıkışma İnkontinans Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tedavide esas olan olayın aile ve çocuğa çok iyi anlatılması ve motive edilmesidir. Nasıl ve ne zaman işeceneceğinin anlatılması ve işeme çizelgesinin tutulması, varsa kabızlık ve idrar you enfeksiyonunun tedavisi ve antimuskarinik ilaç tedavisidir. Son yıllarda bu tedaviye drençli hastalarda Elektrik uyarı tedavisi ve Botulinum uygulamalarıda yapılmaktadır.

b – İşeme İşlev Bozukluğu; Pelvik taban kaslarının işeme sırasında tam olarak gevşememesi veya aşrı aktivitesi ile karekterizedir, Aşırı etkin mesane ile beraber yada tekbaşına görülür. Burada klnik bulgular detrüssörün kasılma ve mesane çıkış direncinin şidetine bağlıdır.

Klinik bulgular; çocuğun aniden çişinin gelmesi, ıkınarak çiş yapması, kesik kesik idrar yapması ve tekrarlyan idrar yolu enfeksiyonudur.

1 – Staccato İşeme; Detrüssör kasılmasına rağmen düzenli idrar akımı sağlanamaz, çocuk idrarını peşpeşe ve kesik kesik ve fışkırtarak yapar. Bunun sebebi pelvik taban kasların aktivitesinin periodik ve ani iniş çıkışlar göstermesidir.

Bu çocuklarda işeme süresi normalden uzundur ve mesanede rezüdü ( İşeme sonras mesanede idrar kalması) kalır buda idrar yolu enfeksiyonuna neden olur.

2. - Fraksiyone İşeme; Bu çocuklar hem normal hemde seyrek idrara çıkarlar. Ayrıca detrüssör yeterince kasılmadığından mesane tamamen boşaltılamaz. Mesaneyi tamamen boşaltamadığını anlayan çocuk ıkınarak çişini yapar ama yinede rezüdü kalır. Bu çocuklarda mesane akapasitesi normalden fazladır.

İşeme işlev bozukluğunun tedavisi; Hastalık aile ve çocuğa detaylı anlatılmalı, nasıl ve ne zaman işeneceği anlatılmalı, varsa kabızlık ve idrar yolu enfeksiyonu tedavi edilmeli, İşeme günlüğü tutulmalı.

Esas olarak ise Üroterapi ve beraberinde eşlik eden detrüssör hiperaktivitesi varsa antimuskarinik ilaç tedaviside verilebilir. Üroterapide görsel ve işitsel yöntemlerle işeme sırasında sfinkteri nasıl gevşeteceği öğretilir. Bu grup hastalarda hipertansyon tedavisinde kullanılan ilaçlar kullanılabilir.

 

c – Az Etkin Mesane Sendromu ( Tembel Mesane ) ; Diğer adı ile Tembel mesanedir. Aşırı etkin mesanenin ileri bir formu olarak değerlendirilir. Mesane çıkış basıncının yüksekliği nedeni ile zamanla detrüssür kasılma yeteneği azalır, çocuk detrüssör basıncına katkıda bulunmak için ıkınarak işer ama yinede işeme sonrası rezüdü kalır. Bu hastalar gün boyunca idrarlarını tutabilirler, uzun aralıklarla işerler. Mesane hacmi çok artmıştır. Sık idrar yolu enfeksiyonu vardır. Detrüssör çok az yada hiç kasılmaz.

Tanı Hikaye, Fizik Muayene, Ultrason ve Ürodinami ile konur

Tedavide ise; düzenli işeme öğretilir, uymayan çocuklarda Temiz Aralıkılı Katetterizasyon gerekebilir.

d- Hinman Sendromu; Diğer adı ile non -nörojen nörojen mesanedir. Bu hastalıkta nörolojik bir problem olmaz ancak mesane nörolojik bir problem var gibi davranır. Mesane duvarı kalın ve trabeküle ve ileri derecede Vezikoüreteral reflü olur. Erken tanı ve tedavi önelidir.

Tanı hikaye fizik muayene, ultrason, ürodinami ve Manyetik Rözenans ile konur.

Tedavi hastaya göre belirlenir. Prognozu Böbreklerin fonksiyon durumu belirler.

e – Ochoa Sendromu; Bu hastalık Hinman sendromunun genetik bir formu olarak değerlendirilir. Ciddi böbrek patolojisi, kabızlık ve yüz anomalileri vardır. Bu çocukların çoğu tanı konulduğunda böbrek yetmezliğin girmiştir. Pek gülmezler , gülünce yüzlari ağlamaklı hal alır.

Tanı Hikaye ve fizik muayene ile konur,

Tedavi; Temiz Aralıklı Kateterizasyon uygulanır.

f- Kıkırdama ( Gülme ) İnkontinansı ; Uyanıkken ve sadece gülme sırasında idrar kaçırma, gigle inkontinans olarakta bilinir. Bu hastalarda gece ve gündüz idrar kontrolünde sorun olmaz, sadece hasta güldüğünde özellikle kahkaha attığında idrar kaçırır. Mesane tamamen boşalır, sıkışma inkontinansından en önemli farklarından biri, sıkışmada sadece kilot ıslanacak kadar idrar kaçırırken burada mesane tamamen boşaltılır. Bu durum nadiren üriner enfeksiyon veya yapısal anomalilerle ilişkilidir. Neredeyse tamamen kızlarda görülen bu durumda gülme sırasında mesane aniden ve tamamen boşalır. Nedeni tam belli değildir. Bu durumda antikolinerjik tedaviden fayda görülebilir. Bu olgularda zaman içerisinde spontan düzelme beklenir. Genel tedavi prensipleri Disfonksiyonel işeme sendromlu hasta grubunda en önemli basamak artmış pelvik taban kasları aktivitesini azaltabilmektir. Eğer çocuğun bekletme alışkanlığı varsa bu mutlaka kırılmaya çalışılmalıdır. Zamanlı idrar yapma (2 saat'te bir kere) alışkanlığının kazandırılması çok önemlidir.

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.