Hemoroid Nedir?

Halk arasında basur olarak bilinen hemoroid, anüs damarlarının genişlemesine bağlı olarak dışarıya doğru sarkmasıdır.

Hemoroid Çocuklarda Görülür mü?

Eskiden hemoroid çocuklarda oldukça nadir görülürdü. Çocuk Cerrahisi uzmanı olarak son zamanlarda ise sıkça karşılaşmaya başladık.

Çocuklarda Hemoroidin Karıştırıldığı Durumlar Var mı?

Evet var, özellikle anüs etrafında kabızlığa bağlı oluşan skin tag dediğimiz yumuşak doku kalınlaşması sıklıkla hemoroid ile karıştırılmaktadır. Ayrıca Polip, mukozal prolapsus ile de karışabilir. Yine periaanal fissür ve fistü, ülseratif kolit, chron hastalığının bulguları konusunda da dikkatli olunmalıdır.

Çocuklarda Hemoroidin Nedeni Nedir?

Sebeplerin başında kabızlık geldiği bildirilmektedir, ancak her kabız olan çocukta hemoroidin ortaya çıkmaması başka faktörleri de düşündürmektedir.

Kabızlığın başlıca nedenleri ise tek yönlü, liften fakir beslenme, az su içme, uzun süre oturma, sedanter yaşam biçimi ve yanlış tuvalet eğitimidir. Kabızlık beraberinde daha fazla ıkınmak ya da aşırı titizlik nedeni ile dışkılamayı geciktirmek de diğer tetikleyici nedenlerdir. Böylece Anüste ki basıncın artması hemoroid oluşmasına neden olmaktadır. 

Obezite (şişmanlık) de bu hastalığın oluşumunda bir başka nedendir. Ayrıca irritabl barsak sendromu, inflamatuar barsak hastalığı ve portal hipertansiyon gibi hastalıklarda diğer nedenler arasında sayılabilir.

Hemoroidin ortaya çıkmasında ana faktörlerden biride anatomik olarak bölgedeki damarların yapısı ve etraflarındaki yumuşak doku ve kasların damarlara sağladığı anatomik desteğin zayıflığıdır.

Hemoroid Genetik ya da Aialesel Bir Hastalık mıdır?

Bazı gen defekleri sorumlu tutulsa da kesin genetik bir hastalık değildir. Ailesel yatkınlığı olan bir hastalıktır. Örneğin anne ve /veya babada hemoroid varsa çocuklarında da olma ihtimalin normal toplumdaki sıklığından biraz daga yüksektir.

Hemoroid’in Sınıflaması Var mı?

Hemoroidler görünüm ve yerleşim yerlerine göre sınıflandırılabilir. Dentat line – dişli çizgi (rektumla (kalın barsağın son kısmı), anüsü ayıran çizgi) konumuna göre internal (iç), ekternal (dış) ve miks (karışık) olmak üzere temel olarak sınıflandırılabilir.

 

• İç Hemoroidler;
  • Dentat line – dişli çizgi (rektumla anüsü ayıran çizgi) üzerinde yer alan memeler

  • Üzeri mukoza ile kaplı

• Derecelendirme: Dişli Çizginin Altındaki Prolapsusa Dayalı

  • Evre I: Dışkılama sonrası şişlik yoktur

  • Evre II: Dışkılama sırasında çıkıyor kendiliğinden kayboluyor

  • Evre III: Dışkılama sırasında çıkıyor elle itmek gerekiyor

  • Evre IV: Hep dışarıda

• Dış Hemoroidler

  • Dişli çizginin altında yer alırlar

  • Üstteki deri (Skuamöz Epitel ve Somatik Sinirler)

• Karışık Hemoroidler

  • Hem dişli çizginin üstünden hem de altından kaynaklanır

Çocuklarda Hemoroidin Belirti ve Bulguları Nelerdir?

Hemoroid (basur) hastalığına sahip olan kişilerin yaklaşık %40’ında herhangi bir belirti görülmeyebilir. Anüs etrafındaki kaşıntı, kaka yaparken ağrı ve ilerleyen dönemlerde kanama olması belli başlı belirtilerdir. 

Kaşıntının nedeni hemoroid dokusunun, anüs ve yakın çevresindeki dokuyu nemlendiren bir mukus salgılamasıdır.

Dışkılarken ağrı ve rahatsızlık hissi de çocuğu zorlayan ve sıkıntılı bir süreç geçirmesine neden olan diğer belirtilerdendir. Ağrının temel nedenlerinden biri de genişlemiş damarlarda trombüs oluşması ve çevre dokularda oluşan dolaşım bozukluğudur.

Ayrıca anüste bir çıkıntı oluşur. Bu çıkıntı perineal temizlik sırasında ele bir şişlik olarak gelebilir.

Çocuklarda anüsten kanama erişkinler göre daha nadir olmakla beraber çokta seyrek değildir. Kanama parlak kırmızı renktedir.

Kanama nadir de olsa kansızlığa (kanamaya bağlı demir eksikliği anemisi) yol açabilir ve halsizlik, baş ağrısı, yorgunluk gibi şikayetlere neden olabilir.

İç hemoroidler genellikle belirti göstermez. Ancak hemoroidal damarların makattan sarkması sonucu bazı şikayetler görülebilir. Bu durumda iç hemoroid belirtileri arasında kanama, kaşıntı ve ağrı şikayetlerine ek olarak makatta akıntı, ıslaklık, makat içerisinde dolgunluk ve rahatsızlık hissi de oluşabilir.

Çocuklarda Hemoroid Tanısı Nasıl Konur?

Tanı genellikle hikaye ve fizik muayene ile konur. Hastanın rahat bir ortamda, uygun pozisyonda muayene edilmelidir. Hemoroid muayenesi gözle ve parmakla yapılır. Eğer ağrı nedeniyle parmak muayenesi yapılamıyorsa anestezi ile de muayene yapılabilir. Kanama varsa ve kaynağı açık olarak ortaya konulamıyorsa endoskopi (kolonoskopi-rektosigmoidoskopi) yapmak gerekebilir. Bazen de altta yatan başka bir hastalık var mı diye tüm karın ultrasonografisi gerekebilir.

Hemoroid (Basur) Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Hemoroid hastalığında kullanılan tedavi yöntemi şikayetlere, hastanın yaşına, hemoroidin bulunduğu konuma ve derecesine bağlı olarak değişebilse de genellikle tüm hastalara diyet ve yaşam tarzı değişikliği önerilir.

Hastanın sürekli oturmaması (meslek olarak, bilgisayar, ders çalışma gibi) sağlanır, mümkün olduğu kadar aktif bir yaşam tarzı önerilir (Bakınız Obezite yazımız).

Hastanın beslenmesi ve varsa kabızlık tedavi (Bakınız Kabızlıkla ilgili yazı) edilir. Günlük 20-30 gram kadar lif tüketilmesi ve 1.5-2 litre su içilmesi, lifli gıdalarda zengin, proteinden fakir beslenme önerilir.

Kabızlığın önlenmesi ve anal kanal üzerindeki basıncın azaltılarak şikayetlerin düzeltilmesinde önemlidir. Bunun dışında makatta kaşıntı olan kişilere ağrı kesici kremler reçete edilir ve oturma banyosu önerilir. Dış hemoroidler genellikle tromboze (pıhtılaşma) olmadığı müddetçe kanama oluşturmazlar. Kanama görülen hastalarda tedavi için kremler kullanılabilir.

Tüm bunlarla hemoroidin klinik bulguları ve şikayetleri önlenemez ise cerrahi yöntemlere başvurulur. Cerrahi seçenekler de farklılıklar içerir. Hemoroidin yerleşim yeri şekli, hastanın yaşı ve uygulayan hekimin cerrahi tecrübesi göz önünde bulundurularak ve yöntemlerin avantaj ve dezavantajları anne-baba ve hastaya anlatılarak yöntem belirlenir.

Hemoroid Cerrahi Tedavisi Uygulanan Başlıca Yöntemler;

• Lazerle Hemoroid Tedavisi
• Hemoroid Lastik Bant Ligasyonu Yöntemi
• Hemoroidal Arter Ligasyonu Yöntemi
• Klasik Hemoroid Ameliyatı
• Hemoroid Tedavisinde Doppler Guided Lazer (HeLP) Yöntemi 

Hemoroid I. ve II. Evrede genellikle hemoroid ameliyatı tercih edilmez ancak kliniğin şiddetli olduğu III. Ve IV. Evre hemoroidde cerrahi söz konusu olur.

Açık hemoroidektomi (Miligan/Morgan) ve kapalı hemoroidektomi (Ferguson) benzer yöntemlerle yapılmaktadır. Açık ameliyatta bisturi ile genişleyen doku çıkarılır ve bu bölge açık bırakılırken kapalı operasyonda bu bölge sağlıklı dokularla kapatılmaktadır. Bu operasyonlar genel anestezi altında yapılmaktadır.

Bu geleneksel yöntemlerin yanı sıra hemoroidin çıkarılmasında stapler kullanılan longo yöntemi operasyonlardan biridir. Bu yöntemde anüsten sarkan hemoroid memesinin sinir uçlarının yoğun olmadığı bir bölgede kesilmesi ve bu bölgenin normal haline getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu yöntem II., III. ve IV. evre hastalar için ideal yöntemlerden biridir.

Lazerle hemoroid ameliyatı ise I. ve II. evre hastalarda hemoroid pakelerini söndürmede; III. ve IV. evre hastalarda ise genişleyen ve sarkan memeleri kesmek amacıyla tercih edilmektedir. Hastalar, genellikle 1 gün istirahatin ardından günlük hayatlarına geri dönmektedir.

Hemoroid Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hemoroid (basur) ameliyatı sonrasında kabız sorunu ya da dışkılamada zorlayacak gıdalardan kaçınmak gerekmektedir. Basur ameliyatı sonrasında hasta, beslenme şeklini düzene sokarak, tahıllı gıdalar, meyve, sebze ve kuruyemiş tüketimine ağırlık verebilir. 

Sürekli oturulması gerekli mesleklerden (uzun yol şoförü, masa başı meslekler gibi) kaçınılmalı ve fiziksel olarak aktif yaşam tercih edilmeli.

Hemoroid Ağrısına Ne İyi Gelir?

Hemoroidin tedavisi ve ağrısı için yapılabilecekler basurun seviyesine göre değişiklik gösterebilir. Hastalığın erken evresinde bol sıvı alımı, diyet, ağrı kesiciler, steroid içeren fitiller ve kremler etkilidir. Ayrıca 'oturma banyosu' denilen sıcak su banyosunun yanı sıra kabızlığı olan hastalarda lifli gıdaların tüketilmesi, basur şikayetlerinin azalmasını sağlar. 

Hemoroidi Olan Hastalar Nelere Dikkat Etmeliler?

1. Hemoroid kaynaklı şikayetlerin etkisini azaltmak için beslenme tarzı değiştirilmelidir. Zeytinyağlı yemekler ve lifli besinler tüketilmeliler. Lif açısından zengin yiyecekler; Tam tahıllar, meyveler (özellikle elma, armut), sebzeler, baklagiller, ceviz, badem. Kırmızı et tüketimi mümkün olduğunca sınırlandırılmalıdır. Bunun yanında hamur işi, pilav ve makarna gibi karbonhidrat ağırlıklı yiyecekler de azaltılmalıdır. Günde 2-3 litre su içmeye özen göstermeliler.
2. Tuvalette uzun süre kalınmamalıdır. Aşırı titizlik nedeni ile tuvaletlerini tutmamalı ve düzenli tuvalet alışkanlığı edinmeliler. Mümkünse alaturka tuvalet kullanılmalı ve uygun pozisyon alınmalı. Yanlış tuvalet aluşkanlığının hemoroidi tetikleyeceği unutulmamalıdır.
3. Dış hemoroid genelde uzun süre oturan ofis çalışanları ve uzun yol şoförlerinde görülmektedir. Hemoroidin sağlık sorunu haline gelmemesi için mümkünse uzun süre oturmaktan kaçınmak önemlidir.
4. Kronik kabızlığı olanlar hastalık ortaya çıkmadan yaşam tarzlarını ve beslenme şekillerini düzenli hale getirmeleriler.
5. Acı biber ve bazı baharatlar hemoroid sorunu olan bölgeyi tahriş etmektedir. Bu nedenle aşırı acılı ve baharatlı beslenme şeklinden kaçınılmaıdır.
6. Ağır yük kaldırmak, vücuttaki basıncı artırarak hemoroid oluşumuna sebep olabilir. Bu yüzden spor yaparken vücut ağırlığınıza uygun egzersizler seçin.
7. Kilo kontrolü yapın; Aşırı kilo, özellikle karın bölgesindeki basıncı artırarak hemoroid riskini artırır. Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve bunu korumak önemlidir.

Hemoroid Tedavi Edilmediğinde Ne Gibi Komplikasyonlara Neden Olabilir?

Başlıca Komplikasyonlar;

1. Anemi; Kanamaya bağlı kan kaybı nadir olarak anemiye neden olabilir. Bireyde buna bağlı halsizlik, ten renginde solgunluk, yorgunluk, baş dönmesi görülebilir.
2. Boğulmuş hemoroid; Hemoroide giden kan akışı kesildiğinde, hemoroid boğulmuş hemoroid adını alır. Boğulmuş hemoroidler aşırı ağrıya yol açabilir. Acil cerrahi işlem gerekebilir.
3. Kan pıhtısı; Bazen hemoroidlerde kan pıhtısı meydana gelebilir. Buna tromboze hemoroid adı verilir. Tehlikeli olmasa da aşırı ağrılı yaşanabilir ve bazen boşaltılması gerekir.

Hemoroid Kaşıntısında Nasıl Davranılmalı?

Sürekli kaşıma bölgeye daha fazla zarar vererek ve sorunu daha da kötüleştirebilir. Bunun yerine kaşıntıyı azaltacak tedbirler alınmalıdır. Bunlar;

• Hemoroid kaşıntısı için bir küveti ılık suyla doldurup, küvete oturmak
• Anal bölgenize soğuk kompres uygulanabilir
• Doktor onaylı reçetesiz bir krem ​​ya da merhemler

*** Burada verilen bilgiler, internet sitesinin içeriği ziyaretçiyi özellikle aileleri bilgilendirme amacı ile düzenlenmiştir. Hiçbir bilgi ziyaretçiler tarafından tavsiye olarak değerlendirilip hiçbir karar veya eyleme neden olmamalıdır. Konu ile ilgili aileler hastasını mutlaka bir çocuk cerrahisi uzmanına muayene ettirmeli, onunla görüşerek birebir bilgisine başvurarak karar vermelidir.